کاهش سرمایه‌گذاری در مسکن

1398/02/04

زهرا کریمی، استاد دانشگاه با اشاره به رکود کنونی بازار مسکن، تاثیر عوامل کلان اقتصادی را بر وضعیت بخش مسکن مهم ارزیابی می‌کند و معتقد است تا زمانی که متغیرهای کلان اقتصادی بهبود نیابند، نباید در انتظار رونق بخش مسکن بود. بهبود این متغیرها هم وابسته به ایجاد ثبات در اقتصاد کلان کشور است. او درباره وضعیت بازار مسکن می‌گوید: سرمایه‌گذاری در بازار مسکن از سال 1390به‌شدت کاهش یافته است، در واقع حدود 10 سال است که شاهد افت سرمایه‌گذاری در بخش مسکن هستیم. البته در برخی سال‌ها این بازار تکانی جزیی را تجربه کرده اما دوباره رکود حاکم شده است. کریمی می‌افزاید: طی 10 سال گذشته، در طرف عرضه شاهد کاهش ساخت و ساز، افت میزان سرمایه‌گذاری و کاهش تولید مسکن بودیم و در طرف تقاضا هم به دلیل مشکلات اقتصادی، قدرت خرید خانوارها افت کرده است. او ادامه می‌دهد: قیمت مصالح ساختمانی، زمین و... هم همراه با دو شوک تورمی سال‌های 91-92 و 97-98، به‌شدت افزایش یافته و این جهش قیمت موجب شده است که متقاضیان بالقوه توان خرید مسکن نداشته باشند. به گفته این استاد دانشگاه، بخش بزرگی از تقاضا برای خرید مسکن مربوط به صاحبان سرمایه است که می‌خواهند منابع مالی خود را به زمین یا مسکن تبدیل کنند تا از کاهش ارزش پول خود جلوگیری کنند، صاحبان سرمایه هم انتخاب‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری منابع مالی خود دارند و ضرورتا وارد بازار مسکن نمی‌شوند. کریمی اضافه می‌کند: در بخش مسکن، کاهش عرضه و تقاضا همگام با هم رخ داده است و‌ با وجود کاهش تقاضا، به علت افزایش قیمت مصالح ساختمانی و زمین، با رکود تورمی ریشه داری در بازار مسکن مواجه هستیم که در ایران بی‌سابقه است. او بیان می‌کند: البته هر از چند گاهی شاهد وقوع دوره‌های کوتاه رونق هستیم که خیلی زود دوباره به رکود وارد می‌شود. در سال‌های 91 و 92 و 97 تورم شدیدی را تجربه کرده‌ایم و این افزایش قیمت‌ها، ساخت و ساز مسکن را به‌شدت گران کرده است و با توجه به رکود تورمی انتظار می‌رود که گرایش چندانی برای سرمایه‌گذاری در مسکن وجود نداشته باشند. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه عرضه و تقاضا دچار مشکل شده است، می‌گوید: درحالی که دو بخش عرضه و تقاضا به‌شدت افت کرده است، اما این موضوع قیمت مسکن را کاهش نمی‌دهد چون تورم در اقتصاد ایران بالا است. برون رفت از رکود با حذف بی‌اعتمادی کریمی درباره راهکارهای پیش رو برای برون رفت از رکود تورمی بخش مسکن می‌گوید: تنها راهکار پیش رو، از میان رفتن بی‌اعتمادی است که رفع این مشکل هم ساده نیست، زیرا‌ تمام سیاست‌هایی که در شرایط عادی می‌تواند اثر بخش باشد (مانند پرداخت تسهیلات)، اثرگذاری خود را از دست داده است، ضمن اینکه حتی در صورت پرداخت وام هم ممکن است معاملات صوری انجام شود و منابع مالی تسهیلات در بازارهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد. او اظهار می‌کند: هیچ راهکاری جز ایجاد ثبات و امنیت در اقتصاد کلان وجود ندارد، متاسفانه چشم‌انداز روشن و امید بخش نیست و تنها راهی که برای دولت وجود دارد، این است که تنش میان ایران و کشورهای همسایه را کاهش دهد و با اتحادیه اروپا به توافق بهتری برسد. این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: در شرایط کنونی، تمام سیاست‌های متعارف اقتصادی خلع سلاح می‌شوند و تنها روش برای بهبود اقتصاد کلان و به تبع آن بازار مسکن تلاش برای ایجاد امنیت، ایجاد چشم‌اندازی روشن و کاهش نااطمینانی در اقتصاد است، مسوولیت دشواری که عمدتا برعهده دستگاه دیپلماسی کشور است.